ارتودنسی کودکان که تحت عنوان ارتودنسی پیشگیری نیز شناخته می‌شود، می‌تواند از سن ۷ سالگی آغاز شود. در این سن، دندان‌های دائمی در حال شکل‌گیری و رویش می باشند و فک نیز هنوز در حال رشد کردن است و بسیاری از مشکلات دندانی و فکی را می‌توان بسیار آسان‌تر برطرف نمود.
لذا توصیه انجمن ارتودنتیست های آمریکا این است که همه کودکان در سن ۷ سالگی توسط ارتودنسی کودکان معاینه شوند.
انجام اولین معاینه ارتودنسی در سن ۷ سالگی، به متخصص ارتودنسی این امکان را می‌دهد که مشکلات دندانی- فکی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و با ارزیابی دقیق آنها زمان و شیوه مناسب درمان را طرح ریزی کند. به این ترتیب وضعیت مشکلات بیمار در آینده به والدین گوشزد می‌شود و اگر قرار است در سن مشخصی، درمانی برای بیمار انجام شود والدین در جریان قرار می گیرند.
این مشاوره با هدف هدایت و آگاه کردن والدین از وضعیت دندانی فکی کودک می باشد و به صرفه‌ترین زمان جهت شروع درمان را پیش‌بینی می کند. در این زمان، اگر سن بیمار برای درمان مناسب باشد (که معمولا تعداد کمی را شامل می‌شود)، متخصص ارتودنسی در همان مقطع درمان را آغاز می‌کند و اگر هنوز سن مناسب درمان فرا نرسیده باشد (که تعداد بیشتری از بیماران دارای مشکل فکی را شامل می‌شود) متخصص ارتودنسی زمان مراجعه بعدی را مشخص خواهد کرد. پس به‌طور خلاصه، مراجعه به متخصص ارتودنسی در سن ۷- ۸ سالگی موجب می‌شود:
- اگر روش‌های پیشگیری مناسب باشد اقدامات لازم آغاز شود و زمان مناسب درمان از دست نرود.
- اگر سن بیمار برای شروع درمان کم باشد درمان مناسب به تعویق می‌افتد و والدین از زمان مناسب آن آگاه می شوند.
در اکثر موارد، متخصص ارتودنسی پس از معاینه کودک صرفا توصیه می کند که کودک تحت معاینات سالیانه و منظم جهت ارتودنسی پیشگیری قرار گیرد تا وضعیت دندان های کودک را تحت نظر داشته باشد و در صورت لزوم در زمان مناسب درمان های ارتودنسی لازم را برای کودک آغاز نماید.
مهم ترین مزیت ارتودنسی کودکان (ارتودنسی پیشگیری) این است که بسیاری از مشکلات دندانی و فکی را اصلاح می کند و از بروز مشکلات شدید‌تر در آینده جلوگیری می‌کند. البته باید در نظر داشت که ارتودنسی پیشگیری فاز اول درمان است و فاز دوم و تکمیلی درمان یعنی ارتودنسی ثابت (درمان با براکت‌های ارتودنسی) در سن بالاتر و در زمان مناسب انجام می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که انجام درمان ارتودنسی کودکان (ارتودنسی پیشگیری) در سن مناسب، درمان
ارتودنسی شفاف و ثابت را در سنین بالاتر تسهیل و دوره درمان آن را کوتاهتر می کند. البته در موارد محدودی نیز، انجام ارتودنسی دندان در کودکان نیاز به درمان های ارتودنسی در سنین بالاتر را به طور کامل از بین می برد.
بعضی از مواردی که ممکن است به درمان های ارتودنسی پیشگیری در کودکان نیاز داشته باشند عبارتند از:
- از دست رفتن زود هنگام دندان های شیری (یعنی دندان شیری بر اثر ضربه یا پوسیدگی و یا سایر عوامل زودتر از سنی که باید بیفتد، از دست برود)
- دیر افتادن دندان شیری (یعنی سن کودک از سنی که دندان شیری باید بیفتد گذشته ولی دندان شیری هنوز در دهان باقی مانده است)
- تنفس دهانی (در این شرایط معمولا کودک به راحتی نمی تواند از راه بینی تنفس کند و در اکثر اوقات دهان وی باز است و از راه دهان نفس می کشد)
- جلو بودن دندان ها
- جلو بودن یا عقب بودن فک
- شلوغی و نامرتبی دندان‌ها
- وجود دندان اضافه
- کم بودن تعداد دندان ها (بعضی از افراد به صورت مادرزادی یک یا چند دندان دائمی ندارند)
- عادت مکیدن انگشت (در صورتی که کودک پس از ۵ سالگی همچنان عادت مکیدن انگشت دارد و آ ن را ترک نکرده است حتما باید جهت درمان آن اقدام نمود)
